Bezpieczne dziecko w szkole i poza nią, czyli wszystko o zagrożeniach i możliwościach ich niwelowania

Za nami pierwszy miesiąc roku szkolnego. Dla niektórych początek roku to powód wielu radości, dla innych morza wylanych łez, stresu i niepewności. Początki zawsze bywają trudne, ale z roku na rok jest łatwiej. Pojawiają się jednak inne problemy i rozterki – na ile bezpieczne dziecko jest w szkole i poza nią?

Jeśli zastanawiasz się czy Twoje dziecko jest bezpieczne w szkole i poza nią? – dobrze trafiłaś! Poznasz zagrożenia, na jakie narażona jest Twoja pociecha i dowiesz się jak im zapobiegać. Jeśli myślisz, że problem bezpieczeństwa Cię nie dotyczy, bo przecież „co takiego może się stać…” – przeczytaj do końca ten artykuł…

Porwania…

Kilka dni temu w telewizji pokazano wyniki eksperymentu katowickiej policji „Czy dziecko odejdzie z nieznajomym”. Policjant w ubraniu cywilnym za zgodą rodziców przekonywał dzieci w wieku 8-9 lat do oddalenia się z nim od palcu zabaw. Zachętą dla dzieci była możliwość posterowania dronem. Niestety przerażający odsetek dzieci bez najmniejszych oporów oddaliła się od rodziców czy palcu zabaw.

Podobne eksperymenty przeprowadzali policjanci z innych państw, a jako wabik używali szczeniąt czy malutkich kotów. Nieznajomy przekonywał dzieci, że posiada więcej zwierzątek w samochodzie i że chętnie je odda, a dzieci bez zastanowienia oddalały się z obcym. W innych przypadkach nieznajoma kobieta prosiła dzieci o pomoc w odszukaniu zgubionego kotka/szczeniaka, dzieci targane emocjami bez problemu oddalały się od rodziców.

Rodzice dzieci, które brały udział w eksperymentach, byli przekonani, że ich pociecha stanowczo odmówi nieznajomemu. Twierdzili też, że niejednokrotnie poruszali w domu z dziećmi temat zachowania w stosunku do nieznajomego i że dzieci posiadają odpowiednią wiedzę. Po eksperymencie byli zszokowani reakcją dziecka i tym, jak łatwo udało się malucha podejść obcej osobie.

Porwania stanowią realne zagrożenie dla Twojej pociechy. Według statystyk Komendy Głównej Policji w 2017 roku zaginęło 443 dzieci w wieku do 7 lat, 953 dzieci w wieku 7-13 lat i 5362 dzieci w wieku 14-17 lat. Statystyki z roku 2016 są podobne, natomiast z lat 2015 -2013 o wiele wyższe. Średnio każdego dnia za zaginionych uznaje się 4 dzieci do lat 13 i średnio 15 dzieci w wieku od 13-17 roku życia. Większość dzieci zostaje odnaleziona w ciągu 7-14 dni, zwłaszcza wśród starszych dzieci, które często uciekają z domu. Niestety nie wszystkie mają to szczęście…

Do porwania może dojść wszędzie, na placu zabaw, w drodze do szkoły lub do domu, ale także z podwórka, a nawet boiska szkolnego. Porywacze stosują przeróżne metody, by zwabić nieletniego do siebie. Jeśli nie wierzysz, zobacz sobie na YouTube nagrania z monitoringu, na których zobaczysz próby uprowadzeń, a także porwania.

Przemoc…

Jeśli myślisz, że przemoc ma miejsce tylko wśród dorosłych i nie dotyczy Twojego dziecka, które uczęszcza do szkoły podstawowej, to przykro mi, ale bardzo się mylisz. Twoje dziecko może zostać pobite lub brać udział w bójce, w wyniku czego może dojść do uszczerbku na zdrowiu. Przemoc to nie tylko pobicia, to także naruszenie nietykalności fizycznej i znęcanie się psychiczne.

Dane dotyczące przestępstw popełnionych na terenie szkół podstawowych i gimnazjum są niepokojące. Ponad 20 tysięcy zgłoszeń rocznie tychże przestępstw odnotowuje Główna Komenda Policji. Agresja kierowana jest przez dzieci na inne dzieci, a także w kierunku nauczycieli i innych pracowników szkoły. Agresorami coraz częściej stają się dziewczęta.

Przestępstwa w szkole to nie tylko przemoc fizyczna i psychiczna, to także gwałty, kradzieże, a także czyny związane z posiadaniem i rozprowadzaniem narkotyków, o których więcej napiszę za chwilę.

Narkotyki i dopalacze…

Wydawać by się mogło, że szkoła jest bezpiecznym miejscem i na jej terenie nie powinno dochodzić do tak dramatycznych sytuacji, jak zażycie narkotyków czy dopalaczy. Niestety dealerzy są bezwzględni i coraz częściej rynku zbytu szukają wśród dzieci, także na terenach placówek szkolnych lub wyłapując dzieci w drodze do i ze szkoły.

Najczęściej ofiarami padają starsze dzieci, powyżej 13 roku życia, ale niestety zdarzają się także sytuacje, w których dealerzy częstują młodsze dzieci cukierkami, żelowymi misiami czy innymi formami atrakcyjnymi dla dziecka zawierającymi w swoim składzie narkotyk. Najczęściej są to bardzo niebezpieczne dopalacze: starte szkło, trutki na gryzonie, mieszanki detergentów, czy inne trucizny, których zażycie może mieć bardzo tragiczne skutki.

Niektóre narkotyki są tak silne, że na ratunek dziecka od zażycia narkotyku mamy 180 minut. Tak, tylko 3 godziny! Na dodatek dopalacze te rozkładają się w ekspresowym czasie w organizmie, utrudniając służbą ratowniczym rozpoznanie ich i podjęcie odpowiedniego leczenia.

Na rynku krąży około 400 rodzajów narkotyków, z czego 300 jest nieznanych, nieidentyfikowanych, taka tablica Mendelejewa zamknięta w atrakcyjnej tabletce. Bardzo niebezpieczne dla niedojrzałego organizmu dziecka. Powodują zatrzymanie krążenia i oddechu, trwałe uszkodzenie mózgu i innych narządów, najczęściej jednak finałem jest śmierć dziecka.

Niestety narkotyki nowej generacji nie powodują typowych objawów zażycia środków odurzających, dlatego rodzicom czy nauczycielom trudno ocenić czy dziecko jest pod wpływem narkotyku czy dzieje się z nim coś innego. Ważny jest czas reakcji, dlatego każde podejrzane, nienaturalne zachowanie dziecka powinno być w jak najszybszym czasie skonsultowane z lekarzem.

Wypadki…

Wypadki zawsze stanowiły zagrożenie dla dzieci, szczególnie samodzielnie chodzących i wracających ze szkoły. Do wypadku może dojść wszędzie, jednak wielu z nich można by zapobiec, gdyby wcześniej ktoś wyedukował dziecko. Rodzice często zrzucają obowiązek edukacji na nauczycieli, co jest wielkim nieporozumieniem. To my – rodzice jesteśmy odpowiedzialni za wyrobienie w dziecku właściwych nawyków już od najmłodszych lat.

Najczęściej mamy do czynienia z wypadkami komunikacyjnymi. Mały uczeń często spieszy się do szkoły i nie zwraca uwagi na pojazdy, przebiega przez jezdnię lub jadąc rowerem nie stosuje się do ogólnych przepisów ruchu drogowego. Niestety często kończy się to poważnymi potrąceniami.

Do wypadków dochodzi też na placach zabaw oraz na boisku. Nie jesteśmy w stanie zapobiec wszystkim wypadkom, ale wpajanie dzieciom zasad bezpieczeństwa może zmniejszyć odsetek niebezpiecznych zdarzeń.

Złe towarzystwo…

Jestem zdania, że nikt z natury nie jest zły, to najbliżsi i nasze otoczenie ma największy wpływ na to, na jakich ludzi wyrastamy. Niestety w dzisiejszych czasach coraz częściej obserwuje się patologiczne zachowania wśród dzieci, także tych poniżej 13 roku życia. Palenie papierosów, zażywanie alkoholu, wulgarne słownictwo, agresja, to tylko niektóre z nich.

Często przykład takiego zachowania idzie z góry, od rodziców, jednak równie często powyższe zachowania prezentują dzieci z dobrych domów. Niestety dzieci wykazujące patologiczne zachowania nierzadko bywają autorytetem innych nieletnich. Bo przecież to takie fajne, jak można się postawić mamie czy nauczycielowi, rzucić w kąt podręcznik, czy podrzeć sprawdzian z negatywną oceną…

Co możesz zrobić, by Twoja pociecha była bezpieczna w szkole i poza nią?

Zacznijmy od początku…

• Ćwicz z dzieckiem najważniejsze informacje dotyczące swojej osoby

Już 3-4 latek powinien wiedzieć, jak ma na imię i jak się nazywa, 5-latek dodatkowo gdzie mieszka i jak mają na imię jego rodzice. Starsze dzieci muszą koniecznie wiedzieć, kiedy mogą udzielać osobom obcym informacji na swój temat, na przykład wtedy, gdy się zgubią. Dziecko musi wiedzieć co robić, gdy się zgubi lub gdy zauważy, że ktoś go śledzi lub obserwuje. Jeśli dziecko zażywa jakieś leki na stałe, koniecznie naucz dziecko, jaki to lek oraz w jakiej dawce i o jakiej porze dnia go zażywa. Jeśli dziecko choruje na jakąś przewlekłą chorobę (na przykład padaczkę, astmę, cukrzycę), również powinien potrafić przekazać taką informację innym. Już 5-6 latek doskonale poradzi sobie z zapamiętaniem takich informacji, a w razie wypadku lub zagubienia te informacje są bardzo istotne.

• Rozmawiaj z dzieckiem na temat nieznajomych

Rozmawiaj z dzieckiem o tym, by nie udzielało nieznajomym informacji na temat swojej osoby, rodziców oraz tego, że nikogo nie ma w domu. Przypominaj często dziecku, by nie wsiadało ani nawet nie podchodziło do samochodu, którym kieruje nieznajoma im osoba, by nie wsiadało z obcym do windy, nie przyjmowało propozycji wspólnego spaceru. Tłumacz również, by nie przyjmowało od obcych żadnych słodyczy, napojów, zabawek czy innych rzeczy. Dziecko korzystające z Internetu uświadom, by nie podawało nieznajomym swoich danych i pamiętało, że w sieci nikt nie jest anonimowy. Dziecko, które zostaje samo w domu, by nie otwierało drzwi i nie wpuszczało pod żadnym pozorem obcych do mieszkania. Nawet, jeśli nieznajomy przedstawia się za pracownika administracji, pomocy technicznej, kuriera, listonosza czy znajomego rodziców. Naucz dzieci podstaw samoobrony (w wielu szkołach organizowane są zajęcia tego typu), tego, że w razie potrzeby może gryź, kopać i robić wszystko, by tylko wyswobodzić się z rąk porywacza. Przypominaj, że najlepszą formą obrony jest głośne wzywanie pomocy.

• Naucz dziecko numerów alarmowych oraz obsługi telefonu

W dzisiejszych czasach mało które dziecko nie potrafi włączyć YouTuba na telefonie lub jakiejś gry. Niestety nieliczne znają numery alarmowe i potrafią je prawidłowo wybrać. Naucz dziecko, jak obsługiwać telefon, jak wybrać numer alarmowy i jak się zachować w trakcie zgłaszania wypadku czy wzywania pomocy. Dziecko powinno wiedzieć, jak się przedstawić i jakich informacji będzie oczekiwać od niego dyspozytor. Warto z maluchem ćwiczyć to często i odgrywać na przykład różne scenki, a dla starszych dzieci poprosić dyrekcję o zorganizowanie zajęć pokazowych przez policję.

• Zapewnij dziecku kontakt z sobą

Koniecznie zapisz dziecku swój numer telefonu na kartce (w stresie może zapomnieć) oraz powiedz do kogo ma się udać, gdy będzie potrzebował natychmiastowej pomocy (na przykład do nauczyciela, do sekretariatu lub do sąsiada, jeśli jest w domu). Jeśli szkoła pozwala na noszenie telefonów komórkowych, zaopatrz dziecko w podstawowy model, który nie ma możliwości robienia zdjęć i łączenia się z Internetem.

Rewelacyjnym rozwiązaniem są zegarki z lokalizatorem GPS dla dzieci oferowane przez Sklep Bezpieczna Rodzina, które oprócz możliwości kontaktowania się z dzieckiem, dają możliwość kontroli jego aktualnego miejsca przebywania. Dziecko nie zadzwoni do nikogo innego, jak tylko do mamy i taty. Nie wejdzie w Internet, nie zrobi zdjęć, ale będzie bezpieczniejsze.

Zegarek z lokalizatorem GPS dla dziecka to po prostu wodoodporny telefon na rękę idealnie dopasowany do mniejszych wymiarów nadgarstków dzieci. Nie zgubi się podczas szaleństw w trakcie zabawy czy uprawiania sportów, co grozi telefonom, a gdy dziecko zdejmie je z ręki – zostaniesz natychmiast o tym powiadomiona dzięki aplikacji mobilnej. Lokalizator GPS jest prosty w obsłudze, może przekazać dane lokalizacyjne na żądanie użytkownika wysłane z aplikacji, informować w trybie ciągłym o lokalizacji lub przesyłać ją wraz z alarmem, po wciśnięciu przez dziecko przycisku S.O.S., służącego do wzywania pomocy. Jak dla mnie świetne rozwiązanie dla rodziców dzieci wkraczających w samodzielność.

• Naucz dziecko, by nie oddalało się od domu oraz nie zbaczało z trasy do i ze szkoły bez Twojej wiedzy

Tak naprawdę nieważne, czy Twoje chodzi do szkoły samo czy nie, wyrób w dziecku nawyk, by informowało Cię o każdym zamiarze wyjścia z domu oraz nie oddalało się od domu oraz nie zbaczało z uzgodnionej wcześniej drogi bez Twojej wiedzy. Warto nauczyć dziecko, by wychodząc z domu uprzedzało Cię dokąd i z kim się udaje, kiedy zamierza wrócić oraz jaką trasą będzie się przemieszczać. Przypominaj dziecku, by wracało umówioną drogą i nie zbaczało z trasy, a na drogi przejścia wybierało trasy uczęszczane i dobrze widoczne.

• Naucz dziecko, jak prawidłowo korzystać ze sprzętu na placu zabaw

Uwierz mi, nauczyciel ma tylko jedną parę oczu i około dwadzieścioro dzieci pod opieką, nie jest w stanie dopilnować wszystkiego. To Twoim obowiązkiem jest poinformowanie dziecka, by nie podchodziło pod huśtawkę, jeśli ktoś się na niej huśta, przypominanie, by prawidłowo zjeżdżało ze zjeżdżalni i nie podchodziło pod zjeżdżalnie, jeśli ktoś z niej korzysta. Także nauka korzystania z karuzeli i wytłumaczenie, jakie niebezpieczeństwo może grozić dziecku, jeśli nie będzie trzymać się zasad, leży w Twojej kwestii.

• Przedstaw dziecku podstawowe zasady bezpieczeństwa

Często policja organizuje specjalne spotkania dla dzieci w szkołach, na których opowiada, na co zwrócić uwagę, by  były bezpieczne. Jeśli w Twojej szkole nie było takiego spotkania, zapytaj dyrekcję, czy jest możliwość przeprowadzenia tego typu zajęć dla dzieci.

Co sam musisz o bezpieczeństwie przekazać dziecku? Ucz dziecko, gdzie i jak nie wolno mu się bawić. Dziecko w drodze do lub ze szkoły potrafi wpaść na bardzo różne pomysły. Ostrzeż dziecko i wytłumacz, że nie wolno bawić się na jezdni, ani w pobliżu ulicy i torów kolejowych, nie wolno wchodzić na place budowy, miejsca rozbiórek starych budynków, wykopy czy opuszczone budowy. Dziecko nie powinno bawić się również w piwnicach, na strychach czy dachach, w pobliżu stawów, sadzawek i studni. Dla dziecka takie miejsca są niezwykle atrakcyjne, ale i bardzo niebezpieczne. Wytłumacz dziecku, że nie wolno bawić się petardami, ogniem, ani dotykać przewodów elektrycznych oraz urządzeń elektrycznych. Dziecko musi również wiedzieć, ze nie wolno niczego wkładać do kontaktów sieciowych.

• Naucz dziecko jak bezpiecznie poruszać się pieszo po drodze

Dziecko musi wiedzieć, w którym miejscu może przechodzić przez drogę, że nie można przebiegać przez jezdnię i przechodzić w miejscu niedozwolonym. Przypominaj dziecku, że należy poruszać się po chodnikach, a jeśli nie ma chodnika to należy poruszać się po lewej stronie drogi. Wytłumacz dziecku, że ze względu na jego wzrost, nie jest tak dobrze widocznych dla kierujących pojazdami, jak osoba dorosła. Uczul dziecko, by nie wychodziło na jezdnię zza pojazdu lub innej rzeczy, która ogranicza jego widoczność. Jeśli wiemy, że dziecko będzie wracać późno, wyposażmy dziecko w odblaski. Starsze dzieci mogą się ku temu buntować, ale warto tłumaczyć, dlaczego jest to takie istotne. Takich informacji najlepiej uczyć dziecka od najmłodszych lat i w trakcie wspólnych spacerów utrwalać wiedzę.

• Naucz dziecko jak bezpiecznie poruszać się po drodze rowerem

Przede wszystkim wyrób u dziecka nawyk zakładania kasku i elementów odblaskowych za każdym razem, gdy wsiada na rower, hulajnogę, zamierza jeździć na deskorolce lub rolkach. Dbaj o to, by rower dziecka był bezpieczny, posiadał sprawne hamulce, dzwonek, odblaski i światła, jeśli dziecko używa go po zmroku. Naucz dziecko podstawowych zasad ruchu drogowego i początkowo towarzysz dziecku w trakcie jazdy, asekurując go i sprawdzając jego umiejętności. Towarzysz mu także kilkukrotnie w drodze do i ze szkoły, aż będziesz pewna, że bez problemu poradzi sobie samodzielnie.

• Naucz dziecko jak bezpiecznie podróżować komunikacją miejską

Przypominaj dziecku za każdym razem, kiedy ma zamiar skorzystać z miejskiego środka lokomocji, o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Dziecko musi wiedzieć, że należy poczekać aż wysiadający opuszczą tramwaj czy autobus i dopiero można wsiadać, że nie należy wsiadać czy wysiadać dopóki autobus lub tramwaj całkowicie się nie zatrzyma, ani gdy zaczyna już ruszać. Uczul dziecko, by czekało zawsze na przystanku, w miejscu do tego wyznaczonym, a nie w zatoczce. Przypominaj, by nigdy nie przebiegało czy przechodziło przez tory lub drogę w miejscu niedozwolonym, gdy obawia się, ze nie zdąży na tramwaj czy autobus. Naucz dziecko, by zawsze trzymało się uchwytu, jeśli nie zajmuje miejsca siedzącego w miejskim środku transportu.

• Naucz dziecko asertywności

Ofiarami przemocy rówieśniczej rzadziej padają dzieci, które potrafią jasno określić granice. Umiejętność mówienia „NIE” to bardzo ważny element budowania poczucia własnej wartości. Często nam rodzicom nie podoba się odmienne zdanie naszych pociech, to, że się buntują lub nie chcą się nam podporządkować. Z jednej strony jest do dla nas oznaka nieposłuszeństwa, z drugiej strony należy jednak pamiętać, że właśnie w taki sposób dziecko uczy się asertywności.

• Przypominaj dziecku, że z każdym problemem może przyjść do Ciebie

Pamiętaj tylko, by nie rzucać słów na wiatr… Należy pamiętać, że zaufanie dziecka łatwo stracić i niekiedy jest ono nie do odbudowania. Pamiętajmy, by nie zbywać dziecka z błahymi z naszego punktu widzenia sprawami, gdyż właśnie te drobnostki, mogą być ogromnym problemem w oczach dziecka. Dziecko, które nie uzyskało pomocy może już nigdy nie wrócić do rodzica z problemem, nawet gdy ten będzie bardzo poważny.

Życzę Wam, aby Wasze pociechy były zawsze bezpieczne. Mam też dla Was małą niespodziankę: 10% kod rabatowy na wszystkie produkty w Sklepie Bezpieczna Rodzina. Wystarczy wejść do sklepu klikając w obrazek poniżej i wpisać kod: KOCHAMBLOGA. Łapcie okazje, bo zegarki z lokalizatorem GPS dla dzieci to naprawdę super sprawa!

Artykuł powstał w ramach współpracy ze Sklepem Bezpieczna Rodzina