Kawa

Do niedawna kawa mogłaby dla mnie nie istnieć tak jak alkohol czy papierosy. Nie piłam kawy, bo zwyczajnie jej nie lubiłam, nie potrzebowałam. Tak jak alkoholu czy papierosów, które nadal nie istnieją dla mnie. Niestety szybkie tępo życia, nadmiar obowiązków sprawiły, że wieczorem, kiedy ja dopiero zaczynać miałam pracę, byłam bardzo zmęczona. Początkowo ratowałam się energetykami, czekoladą i odsypianiem w dzień. Jednak nie da się długo tak ciągnąć. Dodatkowo Sebastian zaczął edukacje w zerówce, więc dłuższe poleżenie w łóżku też przestało istnieć. Na ratunek przyszła kawa…

Początkowo zadowalało mnie zwykłe Cappuccino, szczególnie czekoladowe. Nie oszukujmy się jednak, nie było to jednak prawdziwe Cappuccino, a mieszanka w saszetce. Efekt był taki, że po godzinie przed komputem zasypiałam na krześle. Trzeba było wyciągnąć większe działo.  I tu zaczęły się schody…

Nigdy wcześniej nie interesowałam się kawą. W domu od lat używaliśmy tej samej kawy mielonej, w sumie to my jej nie piliśmy, ale była dla gości. Na wszelki wypadek w szafce stała zawsze dodatkowo kawa rozpuszczalna i Cappuccino w torebce. Mąż czasem kupował sobie kawę w saszetkach 3 w 1 i tyle kawą się interesowaliśmy.

Gdy zaczęłam zgłębiać temat kaw, jej gatunków i rodzajów, okazało się, że kawa to wyjątkowy napój. Zwłaszcza jeśli przygotuje się go w odpowiedni sposób. Wszystko ma znaczenie od naczynia, w którym kawę podamy po temperaturę wody, którą zaparzymy trunek. Moja wiedza na ten temat była znikoma, w sumie przyznaję się bez bicia –  nic nie wiedziałam o kawie.

Jeśli ktoś mówił o gatunkach kawy, no cóż do głowy przychodziła mi jedynie Arabica. Nigdy się nie zastanawiałam czy istnieje jeszcze jakiś gatunek, a istnieje. Arabica to najstarszy i najpopularniejszy gatunek kawy na świecie, ale nie jedyny. Gatunków kawy jest wiele. Drugim pod względem popularności gatunkiem kawy jest Robusta. Robusta posiada mniejsze ziarno od Arabiki, ale ziarna są bardziej wytrzymalsze na choroby i zmiany atmosferyczne, a także zawierają więcej kofeiny. Wśród popularnych gatunków kaw miejsce w czołówce zajmuje także Coffea Liberica, której ziarna są prawie dwukrotnie większe od ziaren Arabiki. Niestety roślina ta podatna jest na choroby i nieregularnie daje plony.

Jeśli chodzi o rodzaje kaw, to tu można dostać prawdziwego zawrotu głowy. Najpopularniejsza wśród rodzajów kaw jest Espresso, która przygotowywana jest w specjalnym ekspresie ciśnieniowym, przez przepuszczenie przez bardzo drobno zmielone i ubite ziarna ok. 25-30 ml gorącej wody (o temperaturze ok. 88 – 92 °C) pod ciśnieniem 9 – 10 barów. Espresso jest bazą dla wielu innych napojów kawowych, ale występuje też kilka wersji tego trunku:

• Espresso Lungo (sporządzane z większą ilością wody, z wydłużonym czasem ekstrakcji, tzn. w  przypadku tradycyjnego espresso wynosi on od 18 do maksymalnie 30 sekund, w którym przygotowane zostaje od 25 do 30 ml kawy, w przypadku espresso lungo czas ten zostaje wydłużony do minuty i otrzymujemy od 50 do 60 ml kawy);
  
• Espresso Ristretto (zwane „krótkim” o zmniejszonej objętości do 10-20ml);
  
• Espresso Con Panna (klasyczne podwójne espresso z odrobiną bitej śmietany);
• Espresso Macchiato (klasyczne espresso z niewielką ilością spienionego mleka, ok. 1-2 łyżeczki);
  
• Espresso Romano (klasyczne espresso z plasterkiem cytryny);
• Espresso Doppio (podwójne espresso z podwójnej porcji kawy w podwójnej objętości wody);
  
• Espresso Coretto (to espresso z dodatkiem alkoholu, zazwyczaj jest to grappa, brandy, rzadziej amaretto);
• Espresso Affogato (espresso z porcją lodów waniliowych lub czekoladowych).

Istnieje jeszcze wiele innych rodzajów kaw, które bazują na espresso:

• Viennois inaczej kawa po wiedeńsku (wykonana z jednego lub dwóch espresso, na espresso wlewane jest podgrzane mleko, a następnie nakłada się bitą śmietanę oraz wedle uznania płatki czekoladowe, cynamon lub bakalie);
• Caffe Cortado (espresso z małą ilością ciepłego mleka);
  
• Caffe Americano (espresso z dodatkiem  gorącej wody w bliżej nieokreślonej proporcji);
• Caffe Latte (espresso z dodatkiem mleka w proporcji 1:3, espresso znajduje się na dnie, a na nie dodaje się warstwę spienionego mleka);
• Caffe Latte Freddo (Caffe Latte z dodatkiem cukru);
•  Caffe Breve (Caffe Latte z mlekiem spienionym razem ze śmietanką w proporcjach 50/50);
• Flat White (na podwójne espresso lub ristretto wlewa się delikatną mleczną piankę);
• Cappuccino (espresso z dodatkiem spienionego mleka w proporcji: 1/3 espresso, 1/3 mleka i 1/3 filiżanki spienionego mleka);
• Latte Macchiato (składa się z trzech warstw: najniższą stanowi mleko, środkową – espresso, a najwyższą – delikatna mleczna piana);
• Caffe Mocha (caffe latte z dodatkiem czekolady przeważnie formie słodkiego czekoladowego proszku lub różnych czekoladowych syropów i odrobiny spienionego mleka lub bitej śmietany);
• Melange albo Wiener Melange (podwójna ilości tradycyjnego espresso z dodatkiem gorącego mleka);
• Kawa po irlandzku (espresso z dodatkiem whisky, brązowego cukru i bitej śmietany);
• Caffe Frappe (espresso z kostkami lodu, przykryte spienionym mlekiem).

Rodzajów kaw na bazie espresso jest znacznie więcej. Na szczęście w dzisiejszych czasach nie musimy się martwić o odpowiednie proporcje espresso, mleka i innych dodatków. Istnieje bowiem coś takiego jak kawa w kapsułkach, która jest przygotowana w odpowiednich proporcjach. Wystarczy zamieścić odpowiednią kapsułkę w ekspresie ciśnieniowym i gotowe, mamy swoją ulubioną kawę. My swój ekspres ciśnieniowy dostaliśmy w prezencie ślubnym. W tamtym okresie była to swojego rodzaju nowość. Niewiele było wtedy rodzajów kaw w kapsułkach, ale za to przygotowanie takiej kawy gościom robiło furorę. Dzisiaj kawy w kapsułkach są łatwiej dostępne, tańsze, ale także gatunków kaw mamy o wiele więcej.

Oprócz kaw przyrządzonych w ekspresach ciśnieniowych, mamy także kawy przygotowane w inny sposób. Dzięki bardzo popularnym do niedawna ekspresom przelewowym (z filtrem) można uzyskać kawę ekspresową filtrowaną. Kawa jest znacznie mocniejsza i bardziej aromatyczna niż espresso.

W Hiszpani popularna jest Caffe con leche. Jest podobna do caffe latte. Kawa ta to połączenie mocnej, wyraźnej w smaku kawy (przeważnie espresso lecz niekoniecznie) i podgrzanego mleka w proporcjach 1:1.

W Szwajcarii z kolei podaje się bardzo często Café noisette. To mocny napar kawy z porcją lekko ubitej śmietany. Całość skrapia się odrobiną wiśniówki.

W Polsce najczęściej pije się „Zalewajkę”, którą mylnie nazywa się kawą po turecku. Sposób jej przyrządzania polega na wsypaniu do filiżanki, kubka czy szklanki zmielonej kawy i zalaniu jej wrzątkiem. Gdy fusy opadną kawa nadaje się do picia. Można ją dodatkowo posłodzić czy dodać do niej śmietankę.

Natomiast kawę po turecku przygotowuje się w zupełnie inny sposób. Do przyrządzania kawy po turecku służy specjalny garnuszek nazywany IBRIQ lub KANAKA. Jednakże w zupełności wystarczy wystarczy miedziany tygielek lub zwykły mały rondelek. Do naczynia wsypujemy kawę, cukier oraz wlewamy wodę. Na filiżankę wody przypada czubata łyżeczka bardzo drobno zmielonej kawy i pół łyżeczki cukru. Należy do odmierzonej ilości wody dodać dodatkowe pół filiżanki wody.Następnie stawiamy na ogień i pilnujemy by nie doszło do zagotowania. Gdy napar podniesie się i pojawi się piana, ściągamy kawę z ognia i czekamy aż opadnie. Powtarzamy jeszcze dwukrotnie, pamiętając o tym, że nie wolno naparu mieszać. Następnie przelewamy do filiżanek przez drobne sitko.

Bardzo podobnie przygotowuje się kawę po arabsku. W przypadku tego sposobu przyrządzania kawy, napar gotujemy przez pół godziny, a następnie przecedzamy i podajemy.

Nie można zapomnieć o kawie rozpuszczalnej. Wyróżniamy daw rodzaje kaw rozpuszczalnych: powstałych metodą liofilizacji (napar z kawy jest zamrażany, a następnie poprzez sublimację usuwana jest z niego woda) lub przez suszenie rozpryskowe (napar jest rozpryskiwany w wysokiej temperaturze, co usuwa z niego wodę). Łatwość przygotowania tego napoju sprawia, że kawa rozpuszczalna jest bardzo popularna. Wystarczy wsypać odpowiednią ilość kawy do naczynia i zalać wrzątkiem.

Coraz większą popularnością cieszy się kawa zielona. Zainteresowanie tą kawą jest duże, ponieważ wspomaga proces odchudzania, oczyszcza organizm z toksyn, pomaga redukować cellulit oraz chroni przed rozwojem chorób nowotworowych. Kawę zieloną można przygotować w dwojaki sposób. Mieloną kawę zalewamy wodą o temperaturze 90°C, po odczekaniu 3-5 minut napar jest gotowy do picia. Całe ziarna można zmielić lub zalać całe ziarna, które można zalewać trzykrotnie.

Gatunków, rodzajów kaw, a także sposobów jej podania jest niezwykle wiele. Kawa smakuje wyśmienicie zawsze. Niektórzy uwielbiają pić kawę na świeżym powietrzu. Moi rodzice nie wyobrażają sobie grzybobrania czy wędkowania bez kubka gorącej kawy. W tym celu w aucie wożą kuchenkę turystyczną, czajniczek i wszystko, co potrzebne do przyrządzenia aromatycznego napoju. Ja nie wyobrażam sobie wypicia kawy bez dobrego ciastka.

A Wy? Lubicie kawę?

Artykuł powstał w ramach współpracy z  NESCAFÉ® Dolce Gusto®