Strona Główna,  Wokół zdrowia

Zatrucia

Wpis ten przygotowuje dla Was od dłuższego czasu. Ponieważ z wykształcenia jestem pielęgniarką, chciałabym podzielić się z Wami tą ważną wiedzą. Wiedzą, która może uratować życie Waszych bliskich, a w szczególności Waszych dzieci. Przygotowałam dla Was specjalną serię wpisów o zatruciach, o truciznach, z którymi obcujemy na co dzień oraz o pierwszej pomocy w przypadku zatruć. Jest to seria długich, trudnych wpisów, jakich do tej pory na blogu nie było, ale przeczytajcie go do końca. Warto!

Rozwój przemysłu chemicznego, ogólna dostępność środków chemicznych, a przede wszystkim nieuchronna konieczność codziennego kontaktu z nimi zaowocowała wzrostem liczby zatruć. Trucizny są obok nas. Prawie każda substancja w pewnych okolicznościach, a przede wszystkim w dużej dawce może być trucizną. Niestety najwięcej skutków śmiertelnych powodują trucizny, które już w niewielkiej ilości zaburzają czynności organizmu.
Zatruciami nazywamy choroby, które powstały w wyniku działania czynników chemicznych czyli trucizn. Zatruciami są także choroby spowodowane jadem pochodzenia zwierzęcego oraz toksynami pochodzenia roślinnego.

Rozróżnia się zatrucia ostre, podostre i przewlekłe. Zatrucia ostre charakteryzują się szybkim rozwojem objawów chorobowych po przyjęciu jednorazowej dawki trucizny. Zatrucia podostre również dają wyraźne objawy kliniczne, jednakże nie tak gwałtowne jak w przypadku zatruć ostrych i występują zarówno po jednorazowym przyjęciu dawki trucizny jaki i po kilkakrotnym spożyciu trucizny. Zatrucia przewlekłe to zatrucia spowodowane długotrwałym działaniem trucizny w stosunkowo małych dawkach. W zatruciach przewlekłych objawy kliniczne występują dopiero po dłuższym czasie z powodu gromadzenia się trucizny w organizmie.

Rozpoznanie zatrucia może być czasochłonne, ponieważ opiera się na obserwacji objawów i analizie chemiczno-toksykologicznej. Zwykle pełne rozpoznanie możliwe jest dopiero w szpitalu. Jednakże często już sam wywiad lub analiza okoliczności zachorowania jednoznacznie wskazują na zatrucie oraz na rodzaj trucizny, co przyspiesza podjęcie stosownego leczenia. Bardzo ważne jest, aby osoba udzielająca pierwszej pomocy zebrała jak najwięcej informacji o okolicznościach zachorowania. Nie tylko wywiad jest ważny, czasem jest on zresztą niemożliwy. Należy zabezpieczyć wymiociny, potrawy, resztki napojów, leki i opakowania po nich, a także recepty. Wszystko, co mogło być przyczyną zatrucia najeży przekazać wraz z chorym. Usprawni to proces leczenia, a przede wszystkim może uratować życie osobie zatrutej.

Objawy:

Wprawdzie nie ma charakterystycznych objawów klinicznych, które umożliwiałyby jednoznaczne stwierdzenie zatrucia i wykluczały przy tym inne choroby, jednak możliwość zatrucia należy brać pod uwagę, jeżeli u dotychczas zdrowego człowieka (lub chorego, jeśli objawy nie wiążą się z dotychczasową chorobą) wystąpią:

• zaburzenia świadomości w tym senność lub śpiączka,
• stan pobudzenia,
• euforia,
• lęk,
• drżenia i skurcze mięśni,
• zmiany szerokości źrenic,
• nudności,
• wymioty,
• biegunka, zwłaszcza krwawa,
• zaburzenia oddychania w tym duszność, kaszel,
• sinica,
• żółtaczka,
• nadmierna suchość skóry i błony śluzowej,
• nadmierna potliwość,
• ślinienie się,
• zaczerwienienie w tym zaczerwienienie spojówek,
• obrzęk w tym obrzęk powiek,
• pęcherze na odsłoniętych częściach skóry,
• łzawienie,
• uszkodzenie skóry w kącikach ust, na wargach w postaci podbarwień, nadżerek,
• oparzenia,
• zmiany na błonie śluzowej naturalnych otworów,
• szczególny zapach z ust lub zapach skóry bądź potu.

Ogólne zasady postępowania w ostrych zatruciach:

Podaną kolejność czynności ratowniczych należy uznać za regułę postępowania, od której istnieją tylko nieliczne wyjątki.

1) Przerwanie narażenia na substancje lub czynnik toksyczny;
2) Wyrównanie zaburzeń podstawowych czynności życiowych i ich zabezpieczenie;
3) Usunięcie nie wchłoniętej trucizny (przemycie skóry skażonej substancjami, które się przez nią wchłaniają, przemycie spojówek w razie skażenia oczu, prowokowanie wymiotów w przypadku spożycia trucizny drogą doustną, wyssanie rany po ukąszeniu jadowitych zwierząt;
4) Przyspieszenie wydalania trucizny z organizmu;
5) Stosowanie odtrutek.

Odtrutki:

W przypadku wielu trucizn istnieją odpowiednie odtrutki, które możemy podzielić na swoiste i nieswoiste. Odtrutki nieswoiste to takie, które działają bezpośrednio na różne substancje chemiczne, utrudniając ich wchłanianie (węgiel aktywowany). Natomiast działanie odtrutek swoistych polega na ułatwieniu wydalenia z organizmu trucizn.

1. Węgiel leczniczy (węgiel aktywowany): jest ogólną odtrutką o najszerszym zastosowaniu w zatruciach doustnych. Preparat posiada silne właściwości adsorpcyjne. Po podaniu doustnym wykazuje silne działanie przeciwbiegunkowe i zapierające, działa również osłaniająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Nie wchłania się z przewodu pokarmowego i wydalany jest z kałem. Ponieważ charakteryzuje się dużą powierzchnią wchłaniającą, wiąże gazy jelitowe, bakterie, toksyny, białko oraz niektóre leki (salicylany, paracetamol, barbiturany, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, fenole, alkaloidy, sole metali ciężkich, pochodne benzodiazepiny, chlormetiazol, chlorochinę, chlorpromazynę i pochodne fenotiazyny, klonidynę i inne leki pobudzające OUN, digoksynę, digitoksynę, ibuprofen, kwas mefenamowy, mianserynę, nikotynę, parakwat, inhibitory MAO, fenytoinę, propranolol i inne β-adrenolityki, chininę, teofilinę, zydowudynę). Mimo iż węgiel leczniczy sprawdza się przy zatruciach pokarmowych, nie należy stosować go przy zatruciu ługiem (wodorotlenek), silnymi kwasami, detergentami i benzyną. Środek ten może nasilić objawy zatrucia i opóźnić postawienie właściwej diagnozy oraz wdrożenie leczenia. W przypadku zatrucia etanolem, metanolem, żelazem, cyjankiem i litem węgiel jest nieskuteczny. Przeciwwskazaniem do podania węgla leczniczego są także niezabezpieczone odpowiednio drogi oddechowe, a także nieprzytomności pacjenta. Węgiel stosuje się w dawce: 20-30 g (2 – 4 łyżki stołowe) węgla rozpuszczone w 200 – 400 ml wody. W każdej domowej apteczce węgiel aktywowany powinien się znaleźć. Warto go także zabrać ze sobą na wakacje.

2. Białko jaj kurzych: jest kolejną odtrutką. Białko łączy się z metalami ciężkimi, zobojętnia działanie kwasów i zasad. Dawka: 3 – 4 białka na pół litra wody.

3. Mleko odtłuszczone: stosuje się tylko przy zatruciach substancjami żrącymi, natomiast przeciwwskazaniem są zatrucia substancjami rozpuszczalnymi w tłuszczach (np. związki owadobójcze).

4. Mąka zbożowa, kukurydziana, ryżowa lub kartoflana: rozrobiona z wodą chroni błonę śluzową żołądka przed substancjami żrącymi . Stosowana jest w zatruciu jodem (jodyną), a także innymi substancjami żrącymi.

5. Tlen: leczenie tlenem wskazane jest we wszystkich stanach prowadzących do obniżenia wysycenia tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej (hipoksemii).

Zatrucia lekami:

Zatrucia lekami są jedną z najczęstszych przyczyn zatruć. Zarówno zatruć rozmyślnych, świadomych, jak i przypadkowych. Zatrucia przypadkowe najczęściej dotyczą dzieci, dlatego bardzo ważne jest, aby wszystkie leki przechowywać poza dostępem dziecka. Ponadto ważne jest także, aby wiedzieć jakiej grupy leki posiadamy w domu. Wiedza ta pozwoli nam na szybką reakcję i jeśli to możliwe, podanie odtrutki.
Poniżej lista leków z podziałem na grupy oraz przykładami dostępnych preparatów. Lista ta nie obejmuje wszystkich dostępnych grup leków, a jedynie te, którymi zatrucia są bardzo częste. Zwróćcie uwagę na objawy zatrucia poszczególnymi lekami, a także na pierwszą pomoc, jaką możemy udzielić poszkodowanemu.

1) Leki nasenne, uspakajające i przeciwlękowe:

• pochodne kwasu barbiturowego (barbiturany):

– leki długo działające: Barbital (Veronalum Natrium), Methylphenobarbital (Mebaral CIV), Phenobarbital (Luminalum),

– leki średnio działające: Amobarbital (Amytal), Aprobarbital, Butobarbital, Cyclobarbital (Cyclobarbitalum Calcium, Phanodorm), Secbutabarbital (Butabarbital),

– leki krótko działające: Hexobarbital, Pentobarbital, Secobarbital,

– leki ultrakrótko działające: Methohexital (Brietal), Thiobutabarbital (Brevinarcon), Thiopental Sodium (Thiopental, Pentothal Sodium).

Objawy zatrucia:

Barbiturany w zależności od przyjętej dawki wywołują najpierw uczucie senności, sen z początkowo zachowaną reakcją na bodźce słowne i bólowe, następnie sen ze zniesioną reakcją na bodźce słowne, a potem bólowe, w końcu śpiączkę ze zniesieniem odruchów. W zatruciach ciężkich dochodzi do rozszerzenia i nierówności źrenic, obniżenia temperatury ciała oraz ciśnienia krwi. Dochodzi także do porażenia układu oddechowego.

Pierwsza pomoc:

Oczywiście wzywamy lekarza. Jeżeli jest to możliwe, to bezpośrednio po zażyciu leków oraz u osób zatrutych przytomnych konieczne jest podanie węgla leczniczego w roztworze wodnym (patrz wyżej), prowokacja wymiotów aż do uzyskania wodnojasnej treści żołądkowej. Jeżeli osoba zatruta jest nieprzytomna należy zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej i nie dopuścić do oziębnięcia. Nie należy prowokować wymiotów ani też podawać czegokolwiek do picia u osób nieprzytomnych.

• pochodne benzodiazepiny:

– leki długo działające: Chlordiazepoksyd, Diazepam, Medazepam, Nitrazepam,

– leki krótko działające: Lorazepam, Oxazepam,

– leki ultrakrótko działające: Estazolam, Midazolam.

Objawy zatrucia:

Pochodne benzodiazepiny charakteryzują się wysokim indeksem bezpieczeństwa, stanowią jedną z najczęściej przepisywanych grupę preparatów, ale także są najczęstszą przyczyną zatruć lekami. Najczęstszymi objawami zatrucia pochodnymi benzodiazepin są zaburzenia równowagi, zaburzenia koordynacji, senność, zaburzenia mowy, zaburzenie widzenia (widzenie podwójne), ataksja, śpiączka. Może dojść także do zatrzymania oddychania oraz do znacznego obniżenia temperatury ciała.

Pierwsza pomoc:

Podobnie jak w przypadku zatruć pochodnymi kwasu barbiturowego najpierw wzywamy pogotowie. Jeżeli jest to możliwe, to bezpośrednio po zażyciu leków oraz u osób zatrutych przytomnych konieczne jest podanie węgla leczniczego w roztworze wodnym (patrz wyżej) oraz prowokacja wymiotów. Jeżeli osoba zatruta jest nieprzytomna należy zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej i nie dopuścić do oziębnięcia. Nie należy prowokować wymiotów ani też podawać czegokolwiek do picia u osób nieprzytomnych. Należy bezzwłocznie wezwać lekarza.

• Chlormethiazol (Heminevrin):

Objawy zatrucia:

Objawy zatrucia podobne są do tych, które wywołuje zatrucie barbituranami. Może dojść do głębokiej śpiączki, depresji oddechowej, spadku ciśnienia i hipotermii.

Pierwsza pomoc:

Należy przede wszystkim wezwać lekarza oraz zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej i nie dopuścić do oziębnięcia.

• Zolpidem (Stinolox):

Objawy zatrucia:

Objawami zatrucia są bóle i zawroty głowy, senność, nudności i wymioty, krótko trwająca śpiączka,zwężenie źrenic, porażenie ośrodkowego układu nerwowego oraz układu oddechowego.

Pierwsza pomoc:

Należy przede wszystkim wezwać lekarza. Jeśli pacjent jest przytomny można podać węgiel leczniczy. Nie należy prowokować wymiotów!

2) Leki neuroleptyczne:

• fenotiazyny: Fenactil, Promazin, Diphergan, Pernazinum,
• pochodne butyrofenolu: Haloperidol,
• pochodne tioksantenu: Chlorprothixene.

Objawy zatrucia:

Objawami zatrucia przewlekłego są: suchość w jamie ustnej, zawroty głowy, senność, zaburzenia ruchowe z charakterystyczną maskowatą twarzą, wysunięciem języka, ślinieniem, drżeniem kończyn i pochyleniem ciała do przodu. Może wystąpić sztywność w szczególności po pochodnych fenotiazynowych. W ostrym zatruciu drogą doustną objawy pojawiają się po godzinnym lub dłuższym okresie utajenia. Występuje stan śpiączkowy ze spadkiem ciśnienia, słabło napiętym tętnem, obniżeniem temperatury ciała, zwolnionym oddechem, który jest płytki lub nieregularny. W przypadku zatruć fenotiazynami mogą wystąpić skurcze mięśni twarzy, kręcz szyi, ruchy mimowolne palców, drżenie mięśniowe lub drgawki, niemiarowość i przyspieszenie tętna, zatrzymanie moczu. Istnieje ryzyko wystąpienia zapaści i niewydolności oddechowej w przypadku zatruć neuroleptykami.

Pierwsza pomoc:

U osób przytomnych bezpośrednio po zażyciu niezbędne jest wywołanie wymiotów, następnie poziome ułożenie ciała i ochrona przed utratą ciepła. W przypadku zapaści należy pamiętać o uniesieniu kończyn. Jeżeli osoba zatruta jest w stanie śpiączki konieczne jest zabezpieczenie podstawowych parametrów życiowych i natychmiastowe wezwanie lekarza.

3) Leki przeciwdepresyjne:

• Trójcykliczne antydepresanty: Iminpramin, Doxepin Teva, Amitryptylinum VP,
• Czertocykliczne antydepresanty: Ludomil,
• Dwucykliczne antydepresanty: Andepin, Bioxetin, Deprexetin, Fluoksetyna EGIS, Fluoxetin Polpharma, Fluoxetine Vitabalans, Fluxemed, Seronil, Trittico XR, Trittico CR.

Objawy zatrucia:

Trójcykliczne antydepresanty są najbardziej toksycznymi lekami przeciwdepresyjnymi jakie znajdują się obecnie w użyciu. Ciężkie objawy zatrucia, a także utratę świadomości, obserwuje się już w ciągu godziny od spożycia. W przypadku czterocyklicznych antydepresantów znacznie częściej pojawiają się drgawki. Ogólnymi objawami zatrucia lekami antydepresyjnymi są: obniżenie ciśnienia tętniczego, arytmia, a także drgawki.

Pierwsza pomoc:

Należy bezzwłocznie wezwać lekarza. U osób przytomnych bezpośrednio po zażyciu niezbędne jest wywołanie wymiotów, następnie poziome ułożenie ciała i ochrona przed utratą ciepła. W przypadku zapaści należy pamiętać o uniesieniu kończyn. Jeżeli osoba zatruta jest w stanie śpiączki konieczne jest zabezpieczenie podstawowych parametrów życiowych i natychmiastowe wezwanie lekarza.

4) Leki nasercowe:

• glikozydy naparstnicowe/nasercowe: Digoxin Teva, Digoxin WZF, Bemecor.

Objawy zatrucia:

Glikozydy nasercowe charakteryzują się niskim indeksem terapeutycznym, co oznacza, że dawka lecznicza jest bardzo zbliżona do dawki toksycznej. Zatrucia często są wynikiem przedawkowania już niewielką dawką leku, ponieważ lek kumuluje się w organizmie. Do objawów zatrucia zaliczamy: nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, bóle głowy, zawroty głowy, zwolnienie czynności serca, niemiarowość tętna (skurcze dodatkowe, tętno bliźniacze), zaburzenia widzenia (widzenie podwójne, mroczki, widzenie barwne: żółte lub zielone), niezborność ruchów, odrętwienie lub pobudzenie psychiczne z drgawkami, duszność, sinica, przyspieszenie czynności serca, z całkowitą niemiarowością, migotanie komór, zatrzymanie czynności serca.

Pierwsza pomoc:

Należy natychmiast zaprzestać podawania preparatu naparstnicy, a także leków moczopędnych stosowanych równocześnie. Jeżeli pacjent jest przytomny, należy podać węgiel leczniczy w roztworze wodnym, następnie prowokować wymioty oraz podać środki przeczyszczające. Oczywiście należy niezwłocznie wezwać lekarza oraz zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe.

• blokery kanału wapniowego:
– Verapamil, Diltiazem, Nifedypina.

Objawy zatrucia:

Objawy toksyczne dotyczą przede wszystkim układu sercowo-naczyniowego, rozwijają się nagle i charakteryzują się gwałtownym przebiegiem. Najczęstszym objawem jest znaczny spadek ciśnienia krwi oraz zwolnienie akcji serca. Występuje często ospałość, splątanie, omdlenia. Może wystąpić hiperglikemia.

Pierwsza pomoc:

Ostre zatrucia blokerami kanału wapniowego są zagrażające życiu. Należy natychmiast wezwać lekarza oraz zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej.

5) Niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe:

• Paracetamol (Acetaminofen): . Acenol, Apap, Benuron, Bolopax, Codipar, Dafalgan Infant, Dafalgan Adult, Doliprane, Dolonerv, Efferalgan, Etoran, Gemipar, Grippostad, Hascopar, Panadol, Panadon, Paracetamol, Paramax, Scanol, Tabcin, Tylenol, preparaty złożone: ApoPatram, Apap Extra, Azemdol, Bacizol, Cefalgin, Cerugrip, Codipar Plus, Coldrex, Gripex, Fervex, Panadeine, Panadol Extra, Saridon, Solpadeine, Thomapyrin.

Objawy zatrucia:

Przebieg zatrucia paracetamolem i objawy, które się pojawiają można podzielić na cztery etapy. Etap pierwszy występuje około pół godziny po spożyciu leku i trwa 24 godziny. W tym czasie pojawiają się: nudności, wymioty, brak łaknienia, złe samopoczucie, obfite pocenie się, bladość skóry. U większości ludzi po przejściu zaburzeń żołądkowo-jelitowych objawy zatrucia całkowicie mijają i nie rozwija się uszkodzenie wątroby. Etap drugi następuje po 24-48 godzinach od spożycia. Objawy to: bóle okolicy podżebrza prawego, rozpoczyna się ostra niewydolność nerek. Kolejny etap rozpoczyna się po72-96 godzinach po spożyciu. Charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem wątroby, encefalopatią wątrobową, wymiotami, zażółceniem powłok skórnych, bólem okolicy podżebrza prawego, splątaniem, drżeniem rąk, zaburzeniami świadomości, śpiączką wątrobową, kwasicą metaboliczną, hipoglikemią, uszkodzeniem cewek nerkowych, niewydolnością nerek, zaburzeniami rytmu serca, niedotlenieniem, uszkodzeniem mięśnia sercowego, krwotocznym zapaleniem trzustki, reakcjami anafilaktycznymi: pokrzywka, skurcz spastyczny oskrzeli, wstrząs. Etap czwarty zwany jest fazą zdrowienia i następuje w czasie od 4 dni do 2 tygodni po spożyciu paracetamolu.
Jeżeli w ciągu pierwszych dni ostrego zatrucia nie dojdzie do zgonu, to objawy występujące w trzecim okresie powoli cofają się i dochodzi do całkowitego wyzdrowienia pacjenta. Uszkodzenie wątroby cofa się w czasie do kilku tygodni.

Pierwsza pomoc:

Należy natychmiast wezwać lekarza. U osób przytomnych należy wywołać wymioty.

• Pochodne kwasu salicylowego:

1) Amid kwasu salicylowego: Reumosol, Scorbolamid,
2) Kwas salicylowy – preparaty złożone: ABE, Acifungin, Alpicort, Brodacin, Capsigel, Cignoderm, Dermaknel, Dernilan, Dezorol, Diprosalic, Duo-film, Keratolysin, Lorinden A, Lorinden T, Mobilat, Polfungicyd, Psorisan, Salicylol, Saliderm, SolcoKerasal, Stomasan, Verrumal, Viprosal B,
3) Kwas acetylosalicylowy – preparaty proste i złożone: Acard, Acesan, Alka-Prim, Alka-Seltzer, Anopyrin, Antineuralgiae E, Antygrypin, ASA, Ascalcin, Ascodan, Asopiryna, Aspimag, Aspirin, Aspotabs, Asprocol, Bestpirin, Calcipiryna, Cardiopirin, Coffepar, Dampiryna, Encopirin, Entreik, Etomar, Etopiryna, Galocard, Neopyrin ASA, Nipas, Panpiryna, Paranalgin, Polopiryna, Ring N, Togal ASS, Tomapyrin, Upsarin,
4) Salicylan choliny – preparaty proste i złożone: Cholinex, Otinum, Risaxyl, Sachol,
5) Salicylan metylu – preparaty proste i złożone: Acifungin, Analgolan.

Objawy zatrucia:

Zatrucie lekkie dotyczy najczęściej osób przewlekle zażywających aspirynę. Charakteryzuje się takimi objawami jak: zaburzenia równowagi, drżenia mięśniowe, szum w uszach, zaburzenia słuchu – niedosłyszenie, wzmożona potliwość, nudności, wymioty, ból głowy, zaburzenia świadomości, splątanie. Zatrucia ciężkiego dają takie objawy jak: hiperwentylacja, wysoka gorączka, pocenie się, hipoglikemia, drgawki, halucynacje wzrokowo-słuchowe, pobudzenie, a następnie depresja ośrodkowego układu nerwowego, porażenie ośrodka oddechowego, wstrząs sercowo-naczyniowy. Śmierć spowodowana jest zwykle niewydolnością oddechową, której towarzyszy wstrząs sercowo-naczyniowy. Niekiedy przyczyną śmierci może być hipertermia. Do zgonu dochodzi najczęściej w zatruciu przewlekłym u osób powyżej 70 roku życia.

Pierwsza pomoc:

Należy natychmiast wezwać lekarza.

6) Leki psychostymulujące:

– Amfetamina (Psychedrinum), Fenmetrazyna (Preludin), pochodne kwasu fenoksyoctowego (Centrophenoxin, Meclofenoxate hydrochloride), Pemolina (Pemolinum), Acetamidobenzoesan deanolu (Bimanol, Cleregil).

Objawy zatrucia:

Objawami ostrego zatrucia amfetaminą jest bardzo silne pobudzenie, niepokój, drgawki, przyspieszenie tętna, podwyższenie ciśnienia tętniczego i temperatury ciała, duszność, rozszerzenie źrenic, bezsenność. Po bardzo dużych dawkach dochodzi do stanu zupełnego wyczerpania z utratą świadomości, zwolnieniem czynności serca, obniżeniem ciśnienia, porażeniem zwieraczy i krwiomoczem. Śmierć następuje wskutek wstrząsu lub porażenia układu oddechowego.

Pierwsza pomoc:

Jeśli to możliwe, bezpośrednio po zażyciu leków należy podać węgiel leczniczy w roztworze wodnym, środki przeczyszczające oraz prowokować wymioty. Należy zapewnić poszkodowanemu całkowity spokój. W razie wysokiej temperatury należy schładzać ciało zimnymi okładami. U chorych nieprzytomnych należy zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe oraz zapewnić świeży dopływ tlenu. Oczywiście należy natychmiast wezwać lekarza.

7) Leki przeciwhistaminowe I generacji:

• Prometazyna: Diphergan, Polfergan, Promethazine,
• Klemastyna: Clemastinum,
• Antazolina: Dermophenazol, Oftophenazol, Phenazolinum, Rhinophenazol,
• Dimetinden: Fenistil,
• Cyproheptadyna: Peritol, Protadina,
• Hydroksyzyna: Hydroxyzinum.

Objawy zatrucia:

Leki przeciwhistaminowe I generacji są bardzo częstą przyczyna przypadkowych zatruć u dzieci. Śmiertelne zatrucia u dzieci zdarzają się już po spożyciu 2-3 tabletek. W pierwszej fazie zatrucia obserwuje się objawy pobudzenia ruchowego, halucynacje, drgawki, a także gorączkę i rozszerzenie źrenic. Później pojawia się śpiączka, niewydolność oddechowa i krążeniowa.

Pierwsza pomoc:

Należy niezwłocznie wezwać lekarza oraz zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej.

8) Kamfora:

– Spiritus camphoratus (Spirytus kamforowy), Oleum Camphoratum (Olejek kamforowy), Reumosol,

Objawy zatrucia:

Spożycie spirytusu kamforowego grozi zatruciem. Główne objawy zatrucia to: zapach kamfory z ust, bóle głowy, splątanie, drgawki, majaczenie, śpiączka.

Pierwsza pomoc:

Należy niezwłocznie wezwać lekarza oraz zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej.

9) Nadmanganian potasu (Kalium hypermanganicum):

Objawy zatrucia:

Przypadkowe spożycie tabletki leku Kalium hypermanganicum lub roztworu sporządzonego przez rozpuszczenie tabletki lub kryształków w wodzie prowadzi do wielu niebezpiecznych powikłań. Objawami zatrucia nadmanganianem potasu są nudności, wymioty, obrzęk, perforacja przełyku i żołądka, uszkodzenia wątroby, nerek oraz niewydolność sercowo-oddechowa.

Pierwsza pomoc:

W razie spożycia leku należy natychmiast podać mleko do wypicia w celu złagodzenia objawów i bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.

10) Żelazo:

– Actiferol, Biofer, Ferrum, Hemofer,

Objawy zatrucia:

Objawy wczesne to przede wszystkim wymioty, biegunka, bóle brzucha oraz krwawienie z przewodu pokarmowego. Po spożyciu dużej dawki w przeciągu pół godziny do godziny dochodzi do objawów, które bezpośrednio zagrażają życiu. Następnie obserwuje się kilkugodzinną poprawę, po czym następuje nagły spadek ciśnienia, kwasica, a następnie śpiączka. Po 12-48 godzinach po spożyciu dochodzi do sinicy, obrzęku płuc, wstrząsu, drgawek, kwasicy, bezmoczu, hipertermii. Nierzadko zatrucie kończy się zgonem.

Pierwsza pomoc:

Należy niezwłocznie wezwać lekarza oraz zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej. Nie należy podawać węgla aktywowanego.

11) Narkotyki:

• Morfina (Morphinum hydrochloricum),
• Kodeina.

Objawy zatrucia:

Pierwszym objawem zatrucia mogą być wymioty, zaczerwienienie twarzy, uczucie gorąca. Równocześnie pojawić się może zwężenie źrenic, zwolnienie tętna. Pojawia się senność, która po dawkach toksycznych – doustnych w ciągu godziny, a po wstrzyknięciu w ciągu 10-15 minut – przechodzi w pogłębiający się sen narkotyczny, ze zwolnionym i płytkim oddechem. Oddech staje się nieregularny w miarę pogłębiania się śpiączki, aż w końcu ulega zatrzymaniu. W śpiączce skóra jest blada, sucha i zimna. Ciśnienie tętnicze obniża się.

Pierwsza pomoc:

Należy niezwłocznie wezwać lekarza. Bezpośrednio po spożyciu i u zatrutych przytomnych stosuje się: węgiel aktywowany w roztworze wodnym. Istotne jest prowokowanie wymiotów, nawet w zatruciu pozajelitowym, gdyż morfina wydziela się do żołądka. Należy podać środki przeczyszczające. W razie podskórnego wstrzyknięcia dawki toksycznej zastosować okład z lodu w okolicy wstrzyknięcia, powyżej ucisk żylny. Jeżeli osoba zatruta jest nieprzytomna należy zabezpieczyć podstawowe czynności życiowe, ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej i nie dopuścić do oziębnięcia.

 

Mam nadzieję, że przyda Wam się ta wiedza. Jeśli ktoś byłby zainteresowany, poniżej znajduje się plik z treścią wpisu. Idealny do wydrukowania. Czekajcie na kolejne części wpisów o zatruciach.

 

Źródło: Pach J.: Ostre zatrucia [W:] Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa Pod red. Daniluk J., Jurkowskiej G. Lublin: Wydawnictwo Czelej 2005, s. 719-740