pierwsza miesiączka
Rzeczywistość mamy,  Strona Główna,  Wokół zdrowia

Pierwsza miesiączka – jak przygotować się do rozmowy z córką?

Jeśli tak jak ja masz córkę, to rozmowa na temat dojrzewania Cię nie ominie, a już na pewno nie powinna Cię ominąć! Pierwsza miesiączka to ważny temat, który trzeba podjąć z córką i nie tylko. Rozmowa pomoże przygotować nasze dziecko do tego dnia, a także zrozumieć dlaczego tak się dzieje. Ważne, by dziecko wiedziało, że może z Tobą porozmawiać, a Ty powinnaś być na to gotowa. Jak przygotować się do rozmowy z córką na temat dojrzewania?

Rodziców czeka wiele trudnych rozmów z dziećmi. Często pierwszym niewygodnym pytaniem, jakie pada z ust dziecka, jest „skąd się biorą dzieci”. Wielu rodziców myśli, że to jedne z najtrudniejszych pytań, jednak potem okazuje się, że jest wiele trudniejszych tematów, które trzeba będzie z dzieckiem poruszyć. Dzieci często pytają o poród, o śmierć, o to, co się dzieje z ciałem człowieka po pochówku. Pewnego dnia dziecko może też zapytać Cię o to, co to jest miesiączka. Jeśli masz szczęście, pytanie to padnie, kiedy Twoja pociecha jest jeszcze mała i temat jej nie dotyczy.

Miesiączka tematem tabu…

Doskonale pamiętam dzień, w którym stałam się kobietą. Byłam jedną z tych dziewczynek w klasie, które najpóźniej dołączyły do grona kobiet, przez co wiele rzeczy wiedziałam od koleżanek. W domu nikt ze mną na ten temat nie rozmawiał i długi czas nie miałam pojęcia, że coś takiego się dzieje, że jest to normalne. Uświadomiły mnie koleżanki i lekcje biologii. Pamiętam, że w szkole miałyśmy też specjalne dziewczęce zajęcia, na których wręczone zostały nam środki higieniczne. Wtedy dowiedziałam się czegoś więcej.

Pamiętam też swoje zagubienie, skrępowanie, lęk i wstyd. Nie bardzo wiedziałam jak powiedzieć mamie i czy w ogóle jej mówić. Nie posiadałam wystarczającej wiedzy, by ocenić czy wszystko jest normalne, prawidłowe. Na szczęście, kiedy mama się dowiedziała bardzo mnie wspierała i pierwszy raz porozmawiała ze mną na ten temat. Już wtedy wiedziałam, że kiedy ja zostanę mamą na takie tematy w domu będzie się rozmawiać otwarcie.

W moich przekonaniach utwierdziły mnie także przeżycia moich koleżanek, które nieświadome zmian, jakie zachodziły w ich organizmie, przeżywały chwile grozy. Jedna z moich przyjaciółek myślała, że umiera, inna wpadła w depresję, bo myślała, że straciła dziecko (słyszała kiedyś rozmowę mamy z ciocią, która poroniła). Tego można byłoby uniknąć, gdyby ktoś wcześniej porozmawiał z tymi dziewczynkami, gdyby miesiączka nie była tematem tabu.

Kiedy jest najlepszy moment na rozmowę?

Tak naprawdę nie ma idealnego momentu. Najważniejsze, by rozmowy zacząć jak najszybciej. Dzieci dojrzewają w różnym tempie i niektóre dziewczynki zaczynają miesiączkować bardzo wcześnie. Menarche, czyli pierwsza miesiączka, pojawia się zazwyczaj między 12., a 16. rokiem życia. Obecnie obserwuje się miesiączkowanie u coraz młodszych dziewcząt (zdarza się, że miesiączkują 8-9-letnie dziewczynki), co ma związek z zawartością hormonów w pożywieniu, a także z zanieczyszczeniem środowiska i wchłanianymi przez nas substancjami chemicznymi. Istnieje także zależność między wagą dziewczynki, a wiekiem pojawienia się pierwszej miesiączki – im większa waga tym wzrasta prawdopodobieństwo na wcześniejszą miesiączkę (źródło: Kowal M., Cichocka B., Woronkowicz A., Pilecki M.W., Sobiecki J., Kryst Ł.: Międzypokoleniowe zmiany w budowie ciała i akceleracja pokwitania u dzieci i młodzieży w wieku 7–15 lat z populacji wielkomiejskiej w świetle uwarunkowań psychosocjalnych. Akad. Wychow. Fizycz. im. B. Czecha w Krakowie, Kraków 2011).

Oswajać z tematem dziecko można od małego, dostosowując wiedzę do wieku dziecka. Najłatwiej takie rozmowy przeprowadzać spontaniczne wtedy, kiedy dziecko wykazuje zainteresowanie tematem, kiedy na przykład zapyta co to są podpaski. Nie unikaj odpowiedzi, nie próbuj dziecka zbyć. Traktuj temat dojrzewania tak jak inne tematy. Czy czujesz zażenowanie kiedy dziecko pyta skąd się bierze prąd? Przecież to też trudne pytanie…

pierwsza miesiączka

Jak przygotować się do rozmowy z córką?

To jakiego przygotowania potrzebujesz do przeprowadzenia rozmowy z córką na temat pierwszej miesiączki, w dużej mierze zależy od Twojego stosunku do tematu. Jeśli sama czujesz skrępowanie, jeśli miesiączkowanie jest dla Ciebie tematem tabu i najlepiej z nikim byś tego tematu nie poruszała – to potrzebujesz solidnego przygotowania. Jeśli natomiast temat pierwszej miesiączki jest dla Ciebie czymś normalnym, będzie Ci znacznie łatwiej.

Mam dla Ciebie kilka rad, które ułatwią Ci podjęcie tematu, niezależnie od wieku Twojego dziecka. Natomiast z dalszej części artykułu dowiesz się, jak przygotować się do rozmowy z córką w zależności od jej wieku, a także jak rozmawiać z pozostałymi członkami rodziny.

O czym musisz pamiętać?

  • Nie czekaj na lepszy moment.

    Każda okazja, normalna, codzienna sytuacja, do rozmowy jest dobra. Dziecko zainteresowały podpaski w sklepie? Super! Wytłumacz po co one są. Córka zauważyła czerwoną plamę na Twojej bieliźnie? Nie próbuj jej oszukiwać! Powiedz, że to normalne i co najważniejsze, że nic Ci nie jest.

  • Nie łudź się, że kiedy dziecko będzie starsze będzie łatwiej.

    Im starsze dziecko tym trudniej przeprowadzić rozmowę na temat pierwszej miesiączki. Nastolatki często się wstydzą i nie chcą rozmawiać. Prawie wszystkie posiadają już jakąś wiedzę, nie zawsze zgodną z prawdą.

  • Nie rób z rozmowy na temat pierwszej miesiączki wielkiego wydarzenia.

    Nie zaczynaj jej słowami „musimy poważnie porozmawiać”. Nie zamykaj się z córką w pokoju na „babską rozmowę”. W ten sposób tylko pogłębisz niepokój. Rozmawiaj normalnie, bez żadnej zbędnej otoczki.

  • Bądź pierwszym źródłem informacji.

    Dzisiaj dostęp do informacji jest bardzo łatwy. Już 10-latki potrafią świetnie poruszać się po forach, na których często szukają odpowiedzi na nurtujące je pytania. Staraj się, by Twoje dziecko nie musiało zadawać pytań w sieci.

  • Nie mów wszystkiego od razu.

    Nie musisz robić córeczce od razu wielkiego wykładu. Porcjuj wiedzę, upewnij dziecko, że może przyjść dopytać o co chce i że wrócicie do rozmowy za jakiś czas.

  • Bądź zawsze obok i nie lekceważ nawet najmniejszych problemów dziecka.

    Wtedy istnieje szansa, że gdy stanie się coś złego lub gdy dziecko będzie potrzebować pomocy, przyjdzie do Ciebie.

Kiedy dziecko jest małe…

W naszym domu nie ma pytań tabu. Pierwsze trudne pytania pojawiły się, kiedy dzieci zainteresowały się moją blizną na brzuchu. Był to dobry moment, żeby wytłumaczyć dzieciom, że w ten sposób jedno z nich przyszło na świat. Nie wypytywały o szczegóły, zresztą były zbyt małe, by im je zdradzać. Wystarczyła im informacja, że przed narodzinami zamieszkiwali mój brzuch. Od tej pory na widok ciężarnej kobiety serdecznie się uśmiechają, szepcząc do mnie: „mamo, ta pani ma dzidziusia w brzuszku”.

Nie kryjemy się też jakość szczególnie przed dziećmi ze swoją nagością. Nikt z nas nie paraduje nago, ale dzieci często wchodzą do łazienki, kiedy któreś z nas bierze prysznic. To, że nasze ciała się różnią jest dla nich naturalne, bo od najmłodszych lat obserwują siebie nawzajem i doskonale wiedzą, że ich ciała się różnią. Wiedzą też jak wyglądają rodzice i jak oni będą wyglądać, gdy dorosną. Potrafią nazwać wszystkie części ciała i robią to bez skrępowania, bo i dla nas jest to naturalne.

Nigdy też nie ukrywałam przed dziećmi, że mam okres, choć oboje nie wiedzą jeszcze co to. Wiedzą za to, że „w te dni” mama źle się czuje, że boli ją brzuch i głowa, że potrzebuje odpoczynku. Okazują mi wsparcie, czasem próbują w różnych czynnościach wyręczać – obserwują, że tak robi tata. Nie interesują się póki co szczegółami, ale już teraz wiedzą, że to normalne. Kiedyś syn zapytał czy jestem bardzo chora, wytłumaczyłam mu, że tak ma każda kobieta i że wszystko jest w porządku. O nic więcej nie zapytał.

Przyjrzyj się swojemu zachowaniu…

Jeśli na co dzień nie próbujesz w sposób szczególny ukryć przed dzieckiem tego, że miesiączkujesz, znacznie łatwiej będzie Ci wprowadzić córeczkę w temat. Dziecko stopniowo, naturalnie i bezpiecznie zdobywa potrzebną wiedzę. Traktuje to całkowicie normalnie, jak to że wszyscy oddychają czy jedzą.

Jeśli dla Ciebie miesiączkowanie jest krępującym tematem, to pamiętaj, że to w Tobie tkwi problem. Dziecko nie ma żadnego zdania na ten temat, nie potrafi się w żaden sposób ustosunkować i to od Ciebie zależy, jakie emocje będą mu towarzyszyć. Jeśli będziesz się ukrywać, Twoja córka w przyszłości pewnie też będzie przed Tobą ukrywać tego typu rzeczy. Dziewczynki, które wcześniej były edukowane przez mamę, łatwiej przechodzą etap dojrzewania.

Od czego zacząć?

Na początek przestań ukrywać podpaski czy tampony. Niech sobie leżą na wierzchu w dni, w które je używasz. Jest szansa, że dziecko się nimi zainteresuje, a Ty będziesz miała okazję podjąć temat. Na zakupach z dzieckiem śmiało sięgaj po artykuły higieniczne, nie chowaj ich pośpiesznie w koszyku czy torebce. Przecież to taki sam artykuł jak waciki. Ich też się wstydzisz?

Kilkulatkowi nie musisz mówić o krwawieniu, krew zawsze wywołuje lęk u dzieci. Dawkuj wiedzę i dostosowuj ją do wieku dziecka. Maluchowi wystarczy informacja, że to normalne, że nie dzieje się nic złego.

pierwsza miesiączka

Jak przygotować się do rozmowy z córką, która zaczyna dojrzewać?

Jeśli wcześniej nie podejmowałaś tego tematu z dzieckiem, najwyższa pora to zrobić. Na początek przypomnij sobie podstawowe informacje na temat cyklu miesiączkowego oraz dojrzewania. Warto skorzystać z wiedzy różnych ekspertów. Świetną bazą wiedzy stworzoną przez psychologów i lekarzy jest kampania Porozmawiajmy Mamo. Polecam poradnik przygotowany przez dr Agnieszkę Wojnarowską „Rozmowa o miesiączce – jak się do niej przygotować i kiedy ją zacząć?”.

Następnie sprawdź, ile Twoje dziecko wie na temat dojrzewania i pierwszej miesiączki. Możesz wprost zapytać lub spróbować sprowokować rozmowę. Dziewczynki często rozmawiają ze sobą na tego typu tematy. Niektóre mają starsze siostry czy kuzynki, które wcześniej uświadomiły je w temacie, lecz nie zawsze są to prawdziwe informacje.

Rozmowę można zacząć od niewinnego ,,Ale w ostatnim czasie urosłaś…” i spróbować wspólnie z córką wychwycić zmiany, jakie zachodzą w jej organizmie lub opowiedzieć jej o tym, jakie zmiany się pojawią. Dziewczynki zazwyczaj czują się skrępowane w takich sytuacjach, dlatego warto takie rozmowy przeprowadzać w sprzyjających warunkach i zachować powagę. Doskonale pamiętam, jak irytowały mnie żartobliwe komentarze moich cioć na temat rosnącego mi biustu.

Warto wybrać się z córką do sklepu i wybrać odpowiedni dla niej biustonosz, który dodatkowo będzie chronił bardzo wrażliwe na tym etapie piersi dziewczynki. Przy okazji możesz też zabrać córkę do drogerii i wspólnie z nią wybrać odpowiednie środki higieniczne, które w domu otworzysz i jej zaprezentujesz. Będzie to świetna okazja do przeprowadzenia rozmowy.

Podziel się swoim doświadczeniem

Rozmawiając z córką staraj się zbytnio nie ekscytować, ani też nie okazuj zażenowania. Pokaż jej, że to naturalna sprawa i nie ma się czego wstydzić, że zawsze może przyjść się Ciebie poradzić. Opowiedz jej o tym, jakie Ty miałaś doświadczenia z pierwszą miesiączką. Być może spotkała Cię w najmniej odpowiednim momencie? Powiedz, że chcesz uchronić ją przed nieprzyjemnymi sytuacjami, dlatego z nią rozmawiasz.

Jeśli w Twojej rodzinie się nie rozmawiało o takich sprawach, koniecznie powiedz o tym swojej córce. Opowiedz, co wtedy czułaś, skąd zdobyłaś wiedzę. Jeśli córka pozna emocje, jakie Tobie wtedy towarzyszyły, doceni trud, który podjęłaś próbując ją uświadomić i chętniej będzie do rozmów wracać.

Nie strasz córki!

Kiedy pochwaliłam się starszej kuzynce, że ja też jestem już kobietą, usłyszałam, że ,,teraz to mam już przechlapane”. Wtedy nie bardzo wiedziałam o co chodzi, ale bardzo się wystraszyłam. Wiele mam nieświadomie straszy swoje córki, współczując im, że ,,się zaczęło”. Dla dziecka, które właśnie przeżywa bardzo intensywne wahania hormonu, takie informacje są przygnębiające, a nawet wywołują lęk. Nie mów podobnych rzeczy córce. Nie wyrabiaj w niej negatywnych odczuć w stosunku do miesiączki.

Często mamy mówią swoim córką, że teraz będą mogły mieć dzieci. Warto zweryfikować wiedzę dziecka, czy jest świadome, w jaki sposób dochodzi do zapłodnienia i tym samym uchronić dziecko przed stresem. Zdarza się, że dziewczynki boją się bezpodstawnie, że są w ciąży tylko dlatego, że rozpoczęły miesiączkowanie.

Nie pozwól by pierwsza miesiączka zaskoczyła Twoją córkę.

Kiedy Twoja córeczka zaczyna dojrzewać warto obserwować jej ciało uważniej. Dzięki obserwacji można bliżej określić czas pojawienia się pierwszej miesiączki. Najczęściej dziewczynki zaczynają miesiączkować około 2 lata od momentu rozwoju piersi (licząc od pierwszych oznak – swędzenie lub nadwrażliwość). Bliżej terminu pojawienia się pierwszej miesiączki, pojawiają się pierwsze włosy pod pachami i łonowe. Na kilka miesięcy przed pierwszą miesiączko pojawia się też wydzielina z pochwy, którą da się zauważyć na bieliźnie.

Warto rozmawiać z córką o tych zmianach i symptomach zwiastujących pojawienie się pierwszej miesiączki. Dzięki temu dziewczynka uważniej będzie przyglądać się swojemu ciału i będzie przygotowana na zmiany. Taka obserwacja jest dobrym sposobem na wyrobienie nawyku samobadania się, o którym córce należy opowiadać od momentu rozpoczęcia dojrzewania.

Daj córce oprócz wiedzy praktyczne rady

Z pewnością jesteś sobie w stanie wyobrazić sytuację, kiedy pierwsza miesiączka zaskakuję Twoją córkę na przykład w szkole, na wycieczce, na basenie lub u koleżanki. Dzień, w którym się pojawia pierwsze krwawienie jest bardzo stresujący, dlatego prócz wiedzy teoretycznej warto też dać córce praktyczne rady oraz odpowiednio zabezpieczyć ją przed niespodzianką.

Najlepiej wspólnie z córką przygotować wcześniej zestaw różnych środków higienicznych. W skład takiego zestawu powinny wchodzić podpaski, nawilżane chusteczki do higieny intymnej, żel antybakteryjny. Można także przygotować jednorazowe nakładki na toaletę i zapasową bieliznę. Wcześniej możesz z córką w domu poćwiczyć zakładanie podpasek. Dzięki temu córka będzie czuła się przygotowana i zminimalizujesz tym samym jej stres.

Córka powinna dowiedzieć się także od Ciebie, jak sobie radzić w sytuacjach, kiedy nie wszystko idzie dobrze, kiedy na przykład na ubraniu pojawi się plama krwi. Powiedz córce, że palmy z krwi należy przeprać zimną wodą. Możesz dać córce kilka ampułek soli fizjologicznej lub wodę utlenioną – dzięki temu szybko usunie plamę krwi z ubrania.

Rozmowę warto przeprowadzić nie tylko z córką…

Masz w domu małego mężczyznę? Z nim także powinnaś porozmawiać na temat dojrzewania oraz zmian zachodzących w jego organizmie i w ciele dziewcząt. Syn także powinien wiedzieć, co to jest miesiączka oraz z czym się wiąże jej pojawienie się. Warto mówić o emocjach, wtedy masz szansę wychować współczującego mężczyznę, który nie będzie dokuczał swoim koleżankom.

Nie tylko synowie wymagają rozmowy. Często temat dojrzewania i pierwszej miesiączki spędza sen z powiek nie jednemu ojcu. Warto uświadomić tatę, że jego córeczka właśnie dojrzewa.

Jak sytuacja wygląda u Ciebie? Masz już pierwszą rozmowę za sobą?

Artykuł powstał w ramach współpracy z  inicjatorem kampanii Porozmawiajmy Mamo