Padaczka u dzieci bez drgawek?

Padaczka u dzieci bez drgawek? Tak, to nie żart. Większości osób padaczkę kojarzy się z napadem padaczkowym, zwanym napadem grand mal (toniczno-kloniczym). Napad toniczno-kloniczny objawia się utratą przytomności, wyprężeniem ciała, a następnie drgawkami, sinicą, ślinotokiem, pianą z ust, przygryzieniem języka, a niekiedy bezwiednym oddaniem moczu. Taki napad padaczkowy trwa krótko, z reguły 2-3 minuty, niekiedy kilkanaście sekund. Po napadzie następuje senność, zmęczenie, ból mięśni i/lub głowy.

O ile u osób dorosłych zazwyczaj napad padaczkowy wygląda właśnie tak, to w przypadku dzieci już niekoniecznie. U dzieci bardzo często mamy do czynienia z padaczką bez drgawek. Niestety brak charakterystycznego napadu padaczkowego u dzieci często jest przyczyną późnego rozpoznania epilepsji, gdyż rodzice nie zdają sobie sprawy, że manifestowane przez dziecko zachowanie jest objawem tak poważnej choroby.

Skłony i wyprosty…

U niemowląt mamy często do czynienia z zespołem Westa, jest to rodzaj padaczki, w którym napady mają postać skłonów lub wyprostów. Niemowlak nagle w wyniku skurczów przyciąga nogi do brzucha lub głowę do klatki piersiowej. Taki napad łatwo pomylić z kolką jelitową. W przypadku wyprostów, które pojawiają się stosunkowo rzadko, niemowlę gwałtownie odrzuca do tyłu główkę i rączki.

Padaczka tego typu jest trudna do zdiagnozowania, dlatego przy zauważeniu jakichkolwiek dziwnych zachowań dziecka należy udać się do neurologa. W zespole Westa napadom towarzyszyć może niepokój dziecka, krzyk, bladość lub zaczerwienienie twarzy, ślinotok, a także potliwość i odruchy wymiotne. Napady pojawiają się najczęściej w trakcie zasypiania lub chwilę po przebudzeniu.

Napady nieświadomości

Napady nieświadomości nierzadko mylone są z zaburzeniami koncentracji uwagi lub traktowane są jako zamyślenie się dziecka, przez co często są niezauważone przez rodziców. Typowe napady nieświadomości występują u zdrowych dotychczas dzieci, najczęściej między 3 a 13 rokiem życia. Napady nieświadomości trwają 5—15 sekund i powtarzają się do 200 razy dziennie (średnio 20-40 napadów dziennie).

Dziecko w trakcie napadu nagle zawiesza się, zastyga w bezruchu, przestaje wykonywać dotychczas podejmowaną wcześniej aktywność. Dziecko w czasie ataku nie ma świadomości, nie pamięta, co się działo, nie reaguje na głos ani dotyk. Po napadzie wraca do wykonywanej wcześniej czynności. Napadom nieświadomości może towarzyszyć mruganie powiek lub cmokanie, mlaskanie, przełykanie śliny, skubanie ubrania czy rozpinanie guzików . Tego typu napady są charakterystyczne dla dziecięcej padaczki z napadami nieświadomości.

Skurcz mięśni i mrowienie po jednej stronie twarzy…

Padaczka Rolanda to kolejna padaczka u dzieci bez drgawek. Ten rodzaj padaczki występuje najczęściej wśród dzieci (10—15% wszystkich padaczek u dzieci). Pierwsze objawy pojawiają się między trzecim a dwunastym rokiem życia. Napady najczęściej występują podczas snu lub wybudzania się dziecka.

Charakterystyczne dla tego typu epilepsji są napady częściowe ruchowe lub ruchowo-czuciowe obejmujące twarz. Dzieci budzą się w nocy, pełne lęku i niepokoju, nie mogą mówić. Są przerażone tym, co się z nimi dzieje. Odczuwają często mrowienie albo skurcz mięśni po jednej stronie twarzy. Może wystąpić obfite ślinienie, a także dojść do utraty przytomności i napadów uogólnionych.

Mioklonie

Napady miokloniczne to drgawki kończyn górnych, rzadziej dolnych, którym nie towarzyszy utrata świadomości. Mioklonie powodują upuszczanie trzymanych w ręku przedmiotów lub upadek (często mylone z omdleniami). Najczęściej występują rano, po obudzeniu lub pod wpływem bodźców świetlnych. Mioklonie mogą u dzieci ograniczać się do skurczów jedynie palców dłoni.

Napady padaczkowe mogą mieć różną formę. Opisane przeze mnie powyżej objawy należą do tych najbardziej powszechnych napadów bezdrgawkowych. Jednakże każde niepokojące zachowanie dziecka powinno być impulsem do wizyty u neurologa, szczególnie jeśli się powtarza.